Uyku bilimi modern bir bilimdir – gerçek şu ki, uyku hakkındaki en bilimsel bilgi son 25 yıl içinde elde edildi. Bu yazımızda uyku hakkında çok ilginç bilgiler edineceksiniz.
1. En uzun süre uyumama rekoru 18 gün, 21 saat, 40 dakika ile bir sallanan sandalye maratonunda kırılmıştır. Rekorun sahibi halüsinasyonlar, paranoya, bulanık görüş, belirsiz konuşmalar ve hafıza ve konsatrasyon kaybı gibi belirtiler yaşadığını bildirdi.
2. Medikal inceleme olmadan bir insanın tamamen uyanık olduğunu söylemek imkansızdır. İnsanlar farkında olmadan, gözleri açıkken bile kısa bir süreliğine uyuyabilirler.
3. Geceleri beş dakikadan kısa bir süre içinde uyumanız uykusuz olduğunuz anlamına gelir. İdeal uykuya dalma süresi olan 10 – 15 dakika, derin bir uyku için yeterince yorulduğunuzu ama gün içinde kendinizi uykulu hissedecek kadar tükenmediğinizi gösterir.
4. Eskiden rüyaların sadece REM (Hızlı Göz Hareketi) uykusu sırasında görüldüğü düşünülürdü, ama (daha az olmakla birlikte) REM uykusu haricindeki aşamalarda da görülmektedir Uyku sırasında tam olarak rüya görmediğimiz bir an olmaması mümkündür.
5. REM uykusu rüyaları garip bir kurguya sahip olur, ama REM uykusu dışındaki rüyalar bazı imgeler ile tekrarlayıcıdır ve bir düşünce gibidir – örneğin cep telefonunuzu bir yerde unutmanız gibi, takıntılı bir biçimde, bir şüpheye dönüşür.
6. REM uykusu sırasındaki bazı göz hareketleri rüyalardaki belirli hareketlere karşılık gelir, en azından rüyanın bir kısmı bir film izleme izlenimi uyandırmaktadır.
7. Filler REM uyukusu dışındaki uykuda ayakta dururlar, ama REM uykusu için yatarlar.
8. Bazı bilim insanları bizim uzun süreli hafızamızdaki bazı şeyleri düzeltmek için rüya gördüğümüze inanırlar, yani, hatırlamaya değen şeyler hakkında rüya görüyoruz. Diğerleri ise unutmaya değer şeyler hakkında rüya gördüğümüzü ve bunu da zihnimizi meşgul edecek hatıraları ortadan kaldırmak için yaptığımızı düşünürler.
9. Rüyaların herhangi bir amacı olmayabilir. Uyku ve bilincin gelişimsel adaptasyonunun anlamsız bir ürünü olabilir.
10. Bilim insanları, 1998 yılında yapılan ve insan dizinin arka kısmının beynin uyuma ve uyanma saatini yeniden ayarlayabileceğini gösteren bir çalışmayı açıklayamadılar.
11. İngiltere Savunma Bakanlığı araştırmaları askerlerin vücut saatlerini yeniden ayarlayarak onların 36 saat boyunca uyanık kalmalarını mümkün kılmıştır. Özel gözlüklerin içine yerleştirilmiş minik bir optik fiber askerlerin retinalarının kenarına (güneş ışığı ile eşdeğer bir spektrum ile) parlak beyaz bir ışık yansıtarak, askerlerin kendilerini uykudan yeni kalkmış gibi hissetmelerini sağlamıştır. Bu sistem ilk defa, Kosova bombardımanı sırasında ABD pilotları üzerinde kullanılmıştır.
12. 1989 Exxon Valdez Alaska Petrol sızıntısı, Challenger uzay mekiği felaketi ve Çernobil nükleer kazası gibi olayların hepsinde uykusuzluktan kaynaklanan insani hataların payı olmuştur.
13. Bazı insanların, istediğinden önce veya sonra uyanmasını mümkün kılan “doğal alarm saati”, stres hormonu adrenokortikotropin patlamasının bir sonucudur. Araştırmacılar bunun, uyanma stresine ilişkin bilinçsiz bir önseziye işaret ettiğini söylemektedirler.
14. Dijital alarm saatinden gelen ufacık bir ışın bile, sizi tamamen uyandırmasa bile, uyku döngünüzü bozmaya yeter. Işık beyindeki bir “sinirsel bir anahtarı” kapatır, bir miktar uyku kimyasalının birkaç dakika boyunca üretilmemesine neden olur.
15. Ortalama insan uykusu şempanzeler, al yanaklı maymunlar, sincap maymunları ve babun gibi günde ortalama 10 saat uyuyan diğer primatlardan 3 saat daha uzundur.
16. Yırtıcılar tarafından saldırılma tehlikesi altında olan ördekler hem uyumak hem de hayatta kalmak için beyinlerini dengeli bir biçimde ikiye bölerler ve bir kısım uyurken diğer kısım uyanık kalıri.
17. Elektrik ışığı kullanımından önceki döneme ait günlükler, Viktorya döneminde yaşamış yetişkinlerin 9-10 saat uyuduklarını ve dinlenme periyodlarının mevsimlerle birlikte güneşin doğuş ve batışına göre değiştiğini göstermektedir.
Uyku hakkında bildiklerimizin büyük bir kısmı son 25 yıl içinde öğrendiklerimizdir.
19. Kanada’da saatler gün ışığına göre geri alındığında oluşan fazladan uyuma süresi ile trafikkazalarının meydana gelmesinde bir düşüş yaşandı.
20. Uzmanlar, internete 24 saat erişebilmenin uyku bozukluklarını meydana getiren en büyük etkenlerden biri olduğunu söylemektedir.
